Οι ελληνικές επιχειρήσεις, αφού άντεξαν στην κρίση έχουν αρχίσει να μας εκπλήσσουν ευχάριστα. Παρουσίασαν αύξηση πωλήσεων και διεύρυνση της κερδοφορίας (τα λειτουργικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 26,3%) το 2017. Αυτό προκύπτει από τις πρώτες ενδείξεις των δημοσιευμένων ισολογισμών ενός σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων.
Η ανάλυση – μελέτη πραγματοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP σε ένα μεγάλο δείγμα 10.319 εταιρειών (εξαιρουμένων τραπεζών-ασφαλειών) με διαθέσιμους δημοσιευμένους ισολογισμούς και των δύο τελευταίων ετών, ώστε να είναι δυνατή η σύγκριση των μεγεθών. Κύριος στόχος ήταν η καταγραφή των οικονομικών τους επιδόσεων το έτος 2017.
Από τις εταιρείες αυτές οι 1.971 είναι βιομηχανικές, οι 3.376 εμπορικές, οι 3.493 εταιρείες παροχής υπηρεσιών, ενώ 730 και 749 εταιρείες αντίστοιχα προέρχονται από τον τουριστικό και τον κατασκευαστικό κλάδο. Τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών για το 2017 συγκρίνονται με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων ακριβώς επιχειρήσεων για το 2016.
Ενοποιημένος ισολογισμός συνόλου εταιρειών
Σ’ όλη την περίοδο της οικονομικής ύφεσης οι ελληνικές επιχειρήσεις λειτούργησαν σ’ ένα ιδιαίτερα δυσμενές περιβάλλον. Παρ΄ όλα αυτά, οι εταιρείες επέδειξαν ανθεκτικότητα, κατέβαλαν έντονες προσπάθειες προσαρμογής στις συνθήκες της αγοράς και κατάφεραν με επιμονή και αποφασιστικότητα να βελτιώσουν τα οικονομικά αποτελέσματά τους τα τελευταία τρία χρόνια (2015-2017), πετυχαίνοντας αξιοσημείωτες επιδόσεις.
Εξετάζοντας τα μεγέθη που περιλαμβάνονται στους διαθέσιμους ισολογισμούς και τα οικονομικά αποτελέσματα ενός δείγματος 10.319 ελληνικών επιχειρήσεων (εκτός τραπεζών-ασφαλειών), διαπιστώνεται ότι το 2017 ο ελληνικός εταιρικός τομέας βελτίωσε, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, σημαντικά τα αποτελέσματά του, επιτυγχάνοντας αύξηση των πωλήσεών του και διεύρυνση της κερδοφορίας του.
Ειδικότερα, από την επεξεργασία των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
• Ο συνολικός κύκλος εργασιών παρουσίασε αύξηση κατά 10,1%, ανερχόμενος στο ποσό των €116,96 δισ. το 2017. Από τους εξεταζόμενους τομείς, μικρή μείωση του κύκλου εργασιών εμφάνισε μόνο ο τομέας των τεχνικών εταιρειών.
• Λόγω αύξησης του κόστους πωληθέντων κατά 11,3%, τα μικτά κέρδη αυξήθηκαν με μικρότερο ρυθμό, κατά 6,5%, με αποτέλεσμα την ελαφρά συρρίκνωση του περιθωρίου μικτού κέρδους σε 21,5% το 2017 από 22,2% το 2016.
• Σε επίπεδο λειτουργικού αποτελέσματος σημειώθηκε σημαντική βελτίωση, κατά 26,3%, με αποτέλεσμα τα λειτουργικά κέρδη να ανέλθουν σε €5,93 δισ. το 2017.
• Εντυπωσιακή αύξηση σημειώθηκε και στο τελικό καθαρό αποτέλεσμα του συνόλου των εταιρειών. Συγκεκριμένα, το 2017 καταγράφηκαν κέρδη προ φόρου ύψους €4,43 δισ., αυξημένα κατά 25,5% έναντι της προηγούμενης χρήσης.
• Τα συνολικά κέρδη EBITDA διευρύνθηκαν κατά 17,1%, ανερχόμενα στο ποσό των €12,48 δισ. το 2017.
Όσον αφορά στα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού των εταιρειών, το σύνολο του Ενεργητικού αυξήθηκε κατά 3,8% το 2017/16, ανερχόμενο σε €188,79 δισ.
Αύξηση παρουσίασαν όλοι οι κύριοι λογαριασμοί του ενεργητικού. Την υψηλότερη (ποσοστιαία) αύξηση κατέγραψε ο λογαριασμός των διαθεσίμων (11,1%), ενώ οριακή ήταν η μεταβολή των συνολικών απαιτήσεων (0,3%).
Από πλευράς Παθητικού, τα ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 2,8% οι δε μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις διευρύνθηκαν κατά 5,2%. Μικρότερη ποσοστιαία αύξηση εμφάνισαν οι συνολικές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (3,8%).
Σχετικά με βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες, επισημαίνεται η αύξηση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων σε 6,08% το 2017 από 4,98% το 2016. Επίσης, οριακή θετική μεταβολή εμφάνισαν τα περιθώρια λειτουργικού και καθαρού κέρδους.
Όσον αφορά τη διάκριση σε κερδοφόρες – ζημιογόνες εταιρείες, από το συνολικό δείγμα των 10.319 εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
– 6.498 εταιρείες (63,0%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη €7.865 εκ. περίπου
– 3.821 εταιρείες (37,0%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους €3.434,3 εκ. περίπου.
Επισημαίνεται ότι το 2016 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 59,7% (κερδοφόρες) και 40,3% (ζημιογόνες).
Οικονομικά αποτελέσματα κατά τομέα δραστηριότητας
1. Βιομηχανία
Ο τομέας της Βιομηχανίας εμφάνισε σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών και εντυπωσιακή διεύρυνση στην κερδοφορία του. Από τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα 1.971 βιομηχανικών/μεταποιητικών εταιρειών του δείγματος, προκύπτει ότι:
• Σε επίπεδο κύκλου εργασιών το τελευταίο έτος σημειώθηκε αύξηση κατά 16,7%, με τις συνολικές πωλήσεις να ανέρχονται σε €38,67 δισ. το 2017. Ωστόσο, οι εταιρείες δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν το κόστος πωληθέντων με αποτέλεσμα τα συνολικά μικτά κέρδη να αυξηθούν με μικρότερο ρυθμό (7,9%). Το περιθώριο μικτού κέρδους συρρικνώθηκε κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες.
• Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση του λειτουργικού αποτελέσματος το οποίο ανήλθε σε €2,25 δισ. Η αύξηση των μικτών κερδών σε συνδυασμό με τη μείωση των χρηματοοικονομικών δαπανών (10,0%) και την αύξηση των λοιπών λειτουργικών εσόδων (11,2%), οδήγησαν στη διεύρυνση των συνολικών λειτουργικών κερδών κατά 36,1%. Ενισχυτικά προς αυτή την κατεύθυνση επίδρασε και το γεγονός ότι τα λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν μόνο κατά 2,9% το τελευταίο έτος.
• Συνέπεια των παραπάνω εξελίξεων ήταν η σημαντική αύξηση της κερδοφορίας, καθώς τα συνολικά κέρδη προ φόρου διαμορφώθηκαν στο ποσό των €2,26 δισ., καταγράφοντας ετήσια ποσοστιαία αύξηση 35,8%.
• Τα συνολικά κέρδη EBITDA ενισχύθηκαν κατά 14,9%, ανερχόμενα σε €4,05 δισ. το 2017.
Αναφορικά με την εξέλιξη ορισμένων βασικών μεγεθών του ισολογισμού, παρατηρείται αύξηση της αξίας του συνόλου του Ενεργητικού κατά 7,4% το 2017, προερχόμενη από τη διεύρυνση όλων των στοιχείων του ενεργητικού και κυρίως των καθαρών παγίων και των απαιτήσεων.
Στα στοιχεία του Παθητικού, διαπιστώνεται σημαντική αύξηση των ιδίων κεφαλαίων (10,0%). Αναφορικά με τις υποχρεώσεις, οι μεν μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις ήταν αυξημένες κατά 2,4% οι δε βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά 8,0% το 2017/16.
Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, αξιόλογη ήταν η αύξηση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων από 10,6% το 2016 σε 13,1% το 2017. Ελαφρά αύξηση εμφάνισαν οι δείκτες του περιθωρίου λειτουργικού και καθαρού κέρδους.
2. Εμπόριο
Θετικά είναι τα αποτελέσματα και του εμπορικού τομέα, καθώς σημειώθηκε αύξηση τόσο των πωλήσεων όσο και της κερδοφορίας. Από την εξέλιξη των συνολικών αποτελεσμάτων των 3.376 εμπορικών επιχειρήσεων, σημειώνονται τα εξής:
• Ο κύκλος εργασιών το τελευταίο έτος ήταν αυξημένος κατά 8,2%, οι δε συνολικές πωλήσεις ανήλθαν σε €41,3 δισ. το 2017.
• Τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιρειών αυξήθηκαν με μικρότερο ρυθμό (4,0%) και διαμορφώθηκαν στο ποσό των €7,4 δισ. το 2017.
• Αυξημένα ήταν και τα συνολικά λειτουργικά κέρδη (6,8%) των εταιρειών, παρά τα υψηλά λειτουργικά έξοδα τα οποία μάλιστα διευρύνθηκαν κατά 6,3% το τελευταίο έτος. Στην εξέλιξη αυτή συνετέλεσε και η σημαντική αύξηση (25,4%) των λοιπών λειτουργικών εσόδων.
• Συνέπεια των παραπάνω εξελίξεων ήταν η βελτίωση της κερδοφορίας (κατά 3,6%) του εμπορίου, με τα κέρδη προ φόρου να ανέρχονται σε €921,3 εκ. το 2017.
• Τα συνολικά κέρδη EBITDA επίσης αυξήθηκαν, κατά 4,6%, ανερχόμενα σε €1,81 δισ. το 2017.
Όσον αφορά στα στοιχεία του Ενεργητικού, το 2017 σημειώθηκε αύξηση του συνόλου του ενεργητικού κατά 8,2%, οφειλόμενη κατά κύριο λόγο στην αντίστοιχη άνοδο των καθαρών παγίων και των απαιτήσεων.
Σχετικά με τα στοιχεία του Παθητικού, τα ίδια κεφάλαια ενισχύθηκαν κατά 4,8% ενώ σημαντική ήταν η αύξηση των μεσο-μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων & προβλέψεων (29,5%) το τελευταίο έτος. Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν με αρκετά πιο χαμηλό ρυθμό (3,9%).
Σε επίπεδο χρηματοοικονομικών δεικτών, διαπιστώνεται οριακή μείωση της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων, καθώς και των περιθωρίων κερδοφορίας.
3. Υπηρεσίες
Στον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών (εκτός Τεχνικών Εταιρειών), σημειώθηκε βελτίωση του κύκλου εργασιών αλλά μείωση της κερδοφορίας το τελευταίο έτος. Με βάση τα συγκεντρωτικά μεγέθη των 3.493 εταιρειών, σημειώνονται τα εξής:
• Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 6,4%, ανερχόμενος στο ποσό των €30,5 δισ. το 2017.
• Τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιρειών διευρύνθηκαν με ελαφρώς υψηλότερο ρυθμό (7,2%) και διαμορφώθηκαν στο ποσό των €9,0 δισ. Η μικρότερη ποσοστιαία αύξηση των λοιπών λειτουργικών εξόδων σε συνδυασμό με τη μείωση των χρηματοοικονομικών δαπανών συνέβαλαν στη σημαντική αύξηση των λειτουργικών κερδών κατά 21,3% το 2017/16. Το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα ανήλθε σε €2,36 δισ. το 2017.
• Παρά τις παραπάνω θετικές εξελίξεις, η πολύ μεγάλη αύξηση των μη λειτουργικών εξόδων (80,8%), οδήγησε στη μείωση των κερδών προ φόρου κατά 5,8% το 2017 έναντι του προηγούμενου έτους.
• Τα συνολικά κέρδη EBITDA βελτιώθηκαν, κατά 22,8% ανερχόμενα σε €5,7 δισ. το 2017.
Το σύνολο του Ενεργητικού παρουσίασε μικρή αύξηση κατά 1,5% το 2017/16, η οποία οφείλεται στην αύξηση των καθαρών παγίων καθώς και στη σημαντική αύξηση του λογαριασμού “Ταμείο – Τράπεζες”. Από την άλλη πλευρά, μείωση παρουσίασαν οι συνολικές απαιτήσεις των εταιρειών το τελευταίο έτος.
Από πλευράς Παθητικού, οριακή μείωση εμφάνισαν τα συνολικά ίδια κεφάλαια, ενώ οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις διευρύνθηκαν κατά 4,1%. Μικρότερη αύξηση κατέγραψαν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (1,7%).
4. Τουρισμός
Από την επεξεργασία των στοιχείων των 730 τουριστικών εταιρειών φαίνεται ότι η συνεχιζόμενη άνοδος των τουριστικών αφίξεων συνέβαλε και σε νέα βελτίωση των αποτελεσμάτων στον τομέα του τουρισμού το 2017.
• Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων του τομέα αυξήθηκαν κατά 15,3%, παράλληλα δε υπήρξε και συγκράτηση του κόστους πωλήσεων, με συνέπεια να προκύψει αύξηση των μικτών κερδών κατά 19,7%.
• Οι παραπάνω μεταβολές σε συνδυασμό και με τη σημαντική αύξηση των μη λειτουργικών εσόδων συνέβαλαν στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων και στην κατακόρυφη αύξηση της κερδοφορίας, με την καταγραφή κερδών προ φόρου ύψους €284,1 εκατ. το 2017 (ετήσια αύξηση 73,4%).
• Τα κέρδη EBITDA διευρύνθηκαν κατά 19,6% το τελευταίο έτος και διαμορφώθηκαν σε €595,1 εκ. το 2017.
Το σύνολο του Ενεργητικού αυξήθηκε κατά 6,7% το 2017/16, γεγονός που οφείλεται στη σημαντική αύξηση των καθαρών παγίων στοιχείων. Από πλευράς Παθητικού διαπιστώνεται ότι τα ίδια κεφάλαια διευρύνθηκαν κατά 5,7% το τελευταίο έτος. Οι συνολικές μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις αυξήθηκαν κατά 2,3%, ενώ μεγαλύτερη ήταν η αύξηση των βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων (16,1%) το 2017.
Σχετικά με βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες, βελτίωση παρουσίασαν τόσο οι δείκτες αποδοτικότητας ιδίων και απασχολουμένων κεφαλαίων όσο και οι δείκτες κερδοφορίας το 2017/16.
5. Τεχνικές Εταιρείες
Ο τομέας των τεχνικών εταιρειών ήταν ο μόνος που παρουσίασε (έστω και μικρή) μείωση του κύκλου εργασιών το 2017/16. Ωστόσο, κατάφερε με τη σημαντική συρρίκνωση των εξόδων του να εμφανίσει κέρδη το 2017, ενώ το προηγούμενο έτος το τελικό αποτέλεσμα ήταν ζημιογόνο.
Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων από δείγμα 749 επιχειρήσεων, προκύπτει:
• Μείωση του κύκλου εργασιών κατά 2,3% το τελευταίο έτος, ενώ τα μικτά κέρδη συρρικνώθηκαν με υψηλότερο ρυθμό (7,8%). Ωστόσο, η σημαντικότατη μείωση των λειτουργικών εξόδων οδήγησε στην ανατροπή του συνολικού λειτουργικού αποτελέσματος τα οποίο κατέστη θετικό το 2017, ενώ την προηγούμενη χρήση ήταν αρνητικό. Περαιτέρω, λόγω της εντυπωσιακής μείωσης των μη λειτουργικών εξόδων ο τομέας κατάφερε να καταγράψει κέρδη προ φόρου ύψους €65,7 εκατ. το 2017 ενώ είχε εμφανίσει ζημιές €143,4 εκατ. το 2016.
• Τα κέρδη EBITDA παρουσίασαν αύξηση 24,3% στην τελευταία χρήση.
Το σύνολο του Ενεργητικού παρουσίασε μείωση κατά 4,3% το 2017 η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σημαντική μείωση των απαιτήσεων. Από πλευράς Παθητικού, τα ίδια κεφάλαια συρρικνώθηκαν κατά 2,0%, οι δε μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις υποχώρησαν κατά 8,3%. Περαιτέρω, μείωση παρουσίασαν και οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά 3,2% το τελευταίο έτος.
O Νικήτας Κωνσταντέλλος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου εταιρειών ICAP, δήλωσε σχετικά: “Μετά από μια μακρά περίοδο ύφεσης, η ελληνική οικονομία εμφάνισε ελαφρά ανάκαμψη το 2017, τάση η οποία φαίνεται ότι συνεχίζεται και το 2018.
Η θετική αυτή εξέλιξη αποτυπώνεται και στα οικονομικά αποτελέσματα του ελληνικού εταιρικού τομέα, ο οποίος με επιμονή και αποφασιστικότητα κατάφερε να βελτιώσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά του, πετυχαίνοντας αξιόλογες επιδόσεις για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.
Από τα ενοποιημένα αποτελέσματα ενός μεγάλου δείγματος 10.319 ελληνικών επιχειρήσεων (όλες όσες έχουν δημοσιεύσει ισολογισμούς μέχρι σήμερα εκτός Τραπεζών-Ασφαλειών), διαπιστώνεται ότι ο εταιρικός τομέας κατέγραψε το 2017 αύξηση του κύκλου εργασιών και περαιτέρω διεύρυνση της κερδοφορίας του.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 10% σημείωσε ο κύκλος εργασιών του συνόλου των εταιρειών, ανερχόμενος σε €116,96 δισ. Παράλληλα, οι συνεχείς προσπάθειες για καλύτερη διαχείριση του κόστους και συγκράτησης των δαπανών απέδωσαν για άλλη μια χρονιά θετικά αποτελέσματα, καθώς τα συνολικά λειτουργικά κέρδη διευρύνθηκαν κατά 26% περίπου. Περαιτέρω, το σύνολο των εταιρειών κατέγραψε το 2017 καθαρά (προ φόρου) κέρδη ύψους €4,4 δισ. αυξημένα κατά 26% έναντι της προηγούμενης χρήσης.
Βελτιώσεις σημειώνονται και στα αποτελέσματα του α’ εξαμήνου του 2018 των 153 εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιρειών, με τον κύκλο εργασιών τους να σημειώνει αύξηση 9% και να διαμορφώνεται στα € 31,8 δισ., με τα λειτουργικά κέρδη να καταγράφουν αύξηση επίσης 9% και την καθαρή κερδοφορία να αυξάνεται κατά 25% και να διαμορφώνεται στα € 957 εκατ.
Είναι προφανές ότι, οι γενικότερες εξελίξεις που επικρατούν και η επάνοδος της ελληνικής οικονομίας σε χαμηλούς μεν, αλλά θετικούς ρυθμούς μεταβολής, επιδρούν θετικά στο ελληνικό “επιχειρείν”. Ωστόσο, μόνο η ταχεία ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας μέσω ενός επενδυτικού σοκ και κυρίως η διατήρηση αυτής σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά με ταυτόχρονη εξασφάλιση ενός σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος, θα δώσει τη δυνατότητα στον ελληνικό εταιρικό τομέα να βελτιώσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητά του, δημιουργώντας μεγαλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές.”
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
