Αζερμπαϊτζάν και Ελλάδα: Η αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης

Τον εφετινό Απρίλιο συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ελλάδας. Δύο χώρες που ήταν κάποτε πολύ μακριά, που τις χώριζαν τρεις θάλασσες και γνωρίζονταν μέσα από τον μύθο του Προμηθέα και τα ποιητικά έργα του αζέρου ποιητή του 12ου αιώνα Νιζαμί Γκαντζαβί για τον Μεγαλέξανδρο, σήμερα έχουν γίνει φίλες, γείτονες και εταίροι.

Μέσα σε αυτά τα χρόνια διαμορφώθηκε μια πλούσια ατζέντα, που περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων σταθερός πολιτικός διάλογος, αμοιβαία επωφελής συνεργασία σε διεθνείς οργανισμούς, εταιρική σχέση στον τομέα της ενέργειας, συνεργασία στους τομείς του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και του αθλητισμού. Οι σχέσεις στον τομέα της νεολαίας αναπτύσσονται γοργά και σε αυτό συμβάλλει σημαντικά το Ελληνοαζέρικο Κέντρο Νεότητας που δημιουργήθηκε το 2014.

Την περίοδο 2015-2016 το εύρος της συνεργασίας μειώθηκε, και στο Μπακού το συνδέουν με το γεγονός ότι η προσοχή της νέας ελληνικής κυβέρνησης είναι στραμμένη εξ ολοκλήρου στην επίλυση οικονομικών και κοινωνικών θεμάτων στο εσωτερικό της χώρας. Βλέποντας αυτό με κατανόηση υπογραμμίζουμε ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι πάντα ανοιχτό για συνεργασία με την Ελλάδα.

Η υλοποίηση του ΤΑΡ, με προϋπολογισμό άνω των 4 δισ., έχει γίνει παράγοντας ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας. Σήμερα οι εργασίες στο πλαίσιο του TAP έχουν φτάσει στο 250ό χιλιόμετρο, δηλαδή σχεδόν στο ήμισυ της διαδρομής του. Η SOCAR συμμορφώθηκε με το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης και από κοινού με τους ετέρους της στον ΤΑΡ διασφάλισε τη συμμετοχή των ελληνικών επιχειρήσεων σε όλα τα στάδια της υλοποίησής του  – από την παροχή σωληνώσεων μέχρι την κατασκευή αγωγού και σταθμών συμπίεσης. Ως αποτέλεσμα, σε αυτές τις εταιρείες έχουν ανατεθεί συμβάσεις συνολικής αξίας πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ, ενώ η οικονομία της χώρας εξασφάλισε χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι ενεργές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις ήταν το σήμα κατατεθέν των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας και ο όγκος του εμπορίου ανερχόταν σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό αυτό μειώθηκε δραματικά, και το 2016 έφτασε στα χαμηλότερα επίπεδα – σε μόλις 15 εκατομμύρια. Για τη μείωση αυτή υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι, αλλά είναι σαφές ότι τα υπουργεία και οι επιχειρηματικές δομές των δύο χωρών πρέπει να εργαστούν πιο ενεργά, έχοντας ως παράδειγμα το Ελληνοαζέρικο Επιμελητήριο, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη εμπορικών δεσμών μεταξύ των χωρών μας.

Στον τομέα της επενδυτικής συνεργασίας, θα πρέπει επίσης να λυθούν πολλά ζητήματα, και το βασικότερο ανάμεσα σε αυτά είναι η αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης. Ο σεβασμός για τον εταίρο και για τις υπογεγραμμένες συμφωνίες είναι το άλφα και το ωμέγα κάθε επιχειρηματικής δράσης και χωρίς αυτά είναι αμφίβολο αν μπορούμε να περιμένουμε σοβαρά επενδυτικά έργα μεταξύ των δύο χωρών.

Ο νούμερο ένα στόχος για την οικονομία του Αζερμπαϊτζάν σήμερα είναι η μείωση της εξάρτησης από την παραγωγή και την επεξεργασία του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και η διαφοροποίηση μέσα από νέες βιομηχανίες, μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, ανάπτυξη εξαγωγών τελικών προϊόντων του τομέα υψηλής τεχνολογίας, των υπηρεσιών και των επικοινωνιών, της τουριστικής βιομηχανίας και τελικά η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Σε όλους τους παραπάνω τομείς οι ελληνικές εταιρείες διαθέτουν εμπειρία και τεχνογνωσία που μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία στο Αζερμπαϊτζάν.

Ιστορικά, το Αζερμπαϊτζάν υπήρξε τόπος αρμονικής συνύπαρξης των διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών, ενώ σήμερα έχει γίνει μια έγκυρη πλατφόρμα διαλόγου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Ευρώπης και μουσουλμανικού κόσμου. Είμαι στην ευχάριστη θέση να σημειώσω ότι έλληνες επιστήμονες και καλλιτέχνες συμμετέχουν ενεργά σε αυτή τη διαδικασία, εκπροσωπώντας τακτικά τη χώρα τους στα φόρουμ διαπολιτισμικού διαλόγου που γίνονται κάθε χρόνο στο Μπακού.

Δυστυχώς, η ανάπτυξη της χώρας μας και των σχέσεών της με τα άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, αναστέλλεται από την άλυτη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Εμείς ακούμε συχνά τους έλληνες αξιωματούχους να δηλώνουν ότι πρέπει να τηρούνται τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να αποτρέπονται οι πράξεις της επιθετικότητας εναντίον των γειτονικών χωρών και της κατοχής των εδαφών τους. Το Διεθνές Δίκαιο είναι αδιαίρετο και όσο πιο τακτικά και τολμηρά οι μεσολαβητές και τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα εφαρμόζουν αυτές τις σαφείς και ακριβείς αρχές στην επίλυση της σύγκρουσης στην περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν, τόσο πιο σύντομα θα επικρατήσουν ειρήνη, ασφάλεια και ανάπτυξη σε όλη την ευρύτερη περιοχή.

*Άρθρο του κ. Ραχμάν Μουσταφάγεφ: Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα.

(Βήμα)