Φτωχοποίηση των ΑμεΑ και άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων

Η Επιτροπή Αγώνα Ασθενών Χρονίων Παθήσεων και Κοινωνικών Υποθέσεων,μία συλλογικότητα που ιδρύθηκε το 2010,δίνει τα τελευταία έξι χρόνια καθημερινούς αγώνες για την προβολή και επίλυση των προβλημάτων των ευπαθών κοινωνικών ομάδων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση.Πρόσφατα προχώρησε σε καταγραφή των προβλημάτων που βιώνουν οι ΑμεΑ, οι άνεργοι και άλλες ευπαθείς ομάδες με σκοπό την κωδικοποίηση των αιτημάτων τους και την διευκόλυνση λήψης συγκεκριμένων μέτρων για την ανάσχεση της παραπέρα φτωχοποιήσης τους και την καταπολέμηση της φτώχειας στην Ελλάδα.

Α. ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ – ΑμΕΑ

1. Ένταξη στην εργασία των ασθενών με χρόνιες παθήσεις με ποσοστό αναπηρίας κάτω του 67%.

Πολλοί από τους συνανθρώπους μας, παρά το ποσοστό αναπηρίας τους και εφόσον η πάθησή τους, τους το επιτρέπει, επιθυμούν να εργάζονται, καθώς με αυτό τον τρόπο παραμένουν ενεργά και δραστήρια μέλη της κοινωνίας, αισθανόμενοι παραγωγικοί και προσφέροντας στο Κράτος και το κοινωνικό σύνολο.

Παρόλα αυτά, η πραγματικότητα είναι διαφορετική, καθώς οι συνάνθρωποί μας αυτοί δεν αποτελούν προτεραιότητα κατά τη διαδικασία προσλήψεων από τους εργοδότες. Στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο θεσμός της ποσόστωσης εφαρμόζεται και στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή το ποσοστό υποχρεωτικής πρόσληψης ατόμων με αναπηρίες ισχύει και για τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα. Στη γειτονική Κύπρο για παράδειγμα, αποφασίστηκε να εφαρμοστεί πρώτα από τους εργοδότες του δημόσιου τομέα που θα δώσουν το παράδειγμα αποδεικνύοντας τα οφέλη τόσο για τα άτομα με αναπηρίες, όσο και για την κοινωνία ευρύτερα.

Το Κράτος – η Πολιτεία οφείλει να δημιουργήσει υποδομές, να θεσμοθετήσει εκεί που απαιτείται, ώστε τα άτομα με αναπηρίες να μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην εργασία.

Προς το σκοπό αυτό δύναται να δώσει ορισμένα κίνητρα στις επιχειρήσεις, προκειμένου να παρακινήσει τους εργοδότες να προβούν άμεσα σε προσλήψεις τους (π.χ. φοροαπαλλαγή, ένταξη στο ΕΣΠΑ, πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών, κ.ά.).

Περαιτέρω, να οργανώσει δράσεις προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία και εντέλει να συνειδητοποιήσει ότι τα άτομα με αναπηρίες παραμένουν ενεργά μέλη της κοινωνίας. Επιπρόσθετα, οι συνάνθρωποί μας δύνανται να αξιοποιηθούν στην εξυπηρέτηση άλλων ασθενών με χρόνιες παθήσεις (π.χ. βοήθεια στο σπίτι, γραμματείες ΚΕΠΑ, ειδικές γραμματείες ΚΕΠ, δημόσιους οργανισμούς που έρχονται σε επαφή με ασθενείς, ανάλογα με τις δεξιότητες, προσόντα, δυνατότητες), διότι εκ των πραγμάτων η προσωπική τους εμπειρία, αλλά και οι γνώσεις τους αποτελούν εργαλεία – προσόντα για την καθημερινή εξυπηρέτηση – βελτίωση της ζωής των ατόμων με αναπηρία.

Συμπερασματικά, τα άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν περιορισμούς στη δραστηριότητά τους και στη συμμετοχή τους στην κοινωνικοοικονομική ζωή όχι μόνο λόγω της φύσης της αναπηρίας τους, αλλά και λόγω των κοινωνικών προκαταλήψεων έναντι της αναπηρίας. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν λιγότερες ικανότητες και δεξιότητες από τα άτομα χωρίς αναπηρία, αλλά ότι έχουν λιγότερες ή άνισες ευκαιρίες σε όλες τις πτυχές της ζωής τους και κυρίως στην εξεύρεση και διατήρηση μιας κατάλληλης απασχόλησης.

Όταν η προσφορά κατάλληλων ευκαιριών απασχόλησης και επαγγελματικής αποκατάστασης στα άτομα με αναπηρίες δεν είναι επαρκής από μόνη της, τότε η νομοθετική ρύθμισή της είναι απαραίτητη, ώστε η πολιτεία δια νόμου ή και προγραμμάτων – δράσεων, να δημιουργήσει τις ευκαιρίες αυτές που θα εντάξουν τα άτομα με αναπηρίες στην απασχόληση, δηλαδή να αποτελέσουν το ανθρώπινο δυναμικό που θα στελεχώσει κοινωνικές και μη υπηρεσίες, εταιρίες κ.ο.κ. Γιατί είναι υποχρέωση των κρατών να λαμβάνουν θετικά μέτρα που εξισώνουν τις ευκαιρίες όλων των πολιτών για την ικανοποίηση ενός τόσο σημαντικού δικαιώματος, όπως το δικαίωμα στην εργασία.

2. Καλύτερη αξιολόγηση των ποσοστών αναπηρίας των ασθενών από τα ΚΕΠΑ.

3. Επανεξέταση σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα για περιπτώσεις που δε θεραπεύονται.
   Για παράδειγμα καρκινοπαθείς, σοβαρές περιπτώσεις ψυχιατρικών προβλημάτων, ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, γενικότερα περιπτώσεις που θεωρούνται ανίατες, είναι παράλογο να υποβάλλονται σε αξιολόγηση σε τακτά χρονικά διαστήματα.
4. Καλύτερη συμπεριφορά των υπαλλήλων στα ΑμΕΑ και εάν γίνει καταγγελία να έχει σοβαρές συνέπειες.

5. Αξιοποίηση σε κοινωνικές δομές ανθρώπων που έχουν πρακτική εμπειρία φροντίδας ηλικιωμένων ή ΑμΕΑ.
   Οι άνθρωποι που φροντίζουν ηλικιωμένους γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειας, να αξιοποιούνται σε δομές βοήθειας ασθενών. Αν π.χ. αποβιώσει η μητέρα, τι γίνεται με το παιδί που τα τελευταία 10 έτη τη βοηθούσε κάνοντάς της ενέσεις και δίνοντάς της την απαραίτητη φροντίδα;
6. Δυνατότητα ασφάλισης – σύνταξης των προσώπων που φροντίζουν ηλικιωμένους ή ΑμΕΑ μέσω εργοσήμων (50 ένσημα το χρόνο – για ασφάλιση).

Β. ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

  Προτάσεις για την ένταξη ανθρωπίνου δυναμικού στην εργασία

1. Δημιουργία Επιτροπής Καταπολέμησης Ανεργίας από ειδικούς επιστήμονες, υπό την αιγίδα της Επιτροπής της Βουλής.

2. Αναβάθμιση του ΟΑΕΔ.
   Ουσιαστική και σε πραγματικό χρόνο διασύνδεση του ΟΑΕΔ με τους εργοδότες, όπου οι τελευταίοι δύνανται να βρίσκουν προσωπικό από τη «δεξαμενή» του πρώτου. Επιπλέον είναι άμεσα απαραίτητο ο ΟΑΕΔ να λάβει πρωτοβουλίες για συνεργασία με άλλους φορείς (ΕΟΤ, ΠΑΣΕΓΕΣ, ΣΕΕΒ, Αγροτικές Ενώσεις, κ.ά.). Για παράδειγμα αυτή την περίοδο που γίνεται η συγκομιδή ελιάς και παραγωγή λαδιού, ο ΟΑΕΔ θα μπορούσε να έχει έρθει σε επαφή αφενός με Αγροτικούς Συνεταιρισμούς ή Ενώσεις που αναζητούν εποχικούς εργαζόμενους και αφετέρου με τον ΕΟΤ, προκειμένου να εντοπίσει καταλύματα στις εν λόγω περιοχές που θα μπορούσαν να διαμείνουν οι εν λόγω εργαζόμενοι με χαμηλό τίμημα, αφού σε κάθε περίπτωση οι εν λόγω τουριστικές μονάδες θα παρέμεναν κλειστές, καθώς η τουριστική περίοδος έχει παρέλθει.
3. Οι μακροχρόνια άνεργοι να έχουν δικαίωμα Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών χωρίς τα 500 ευρώ (φόρος επιτηδεύματος) επιβάρυνση από την εφορία.  
   Να εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενοι και να μπορούν να το κάνουν νόμιμα. Για παράδειγμα, κάποιος που φτιάχνει κοσμήματα βάσει της απόδειξης των απολαβών, να έχει τη δυνατότητα να ασφαλίζεται στο ΙΚΑ και έπειτα αντίστοιχα να φορολογείται.

 Προτάσεις καταπολέμησης της φτώχειας και των δυσμενών οικονομικών συνεπειών της κρίσης

1. Καμία διακοπή ρεύματος και νερού.
   Είναι χρέος της κοινωνίας και του κοινωνικού κράτους να φροντίζει ώστε οι συνάνθρωποί μας να έχουν κατ’ ελάχιστο τα αναγκαία προς την αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι αναγκαίο σε ανθρώπους ή οικογένειες με αποδεδειγμένα χαμηλό ή πολύ χαμηλό ή μηδενικό εισόδημα, να επιδοτούνται πλήρως για την αδιάκοπη ηλεκτροδότηση και υδροδότησή τους.
2. Κατάργηση προσωποκράτησης και για οφειλές άνω των 100.000 ευρώ όταν κατόπιν αυστηρού ελέγχου (λογαριασμούς, ακίνητα, κινητά) δεν προκύπτει δυνατότητα πληρωμής.
   Είναι κατανοητό ότι σε τέτοιες περιπτώσεις το μέτρο αυτό είναι αναποτελεσματικό. Αντ’ αυτού εγγραφή αυτών των ανθρώπων στον ΟΑΕΔ και εύρεση σε αυτούς εργασία ώστε κάποια στιγμή να μπορέσουν να αποπληρώσουν το ρυθμισμένο εκ των προτέρων χρέος τους.
3. Απογραφή «πόρτα – πόρτα» από εξειδικευμένο προσωπικό (κοινωνικούς λειτουργούς ή ψυχολόγους) αναξιοπαθούντων ή άρρωστων ανθρώπων προκειμένου να υπάρχει πλήρη εικόνα και ανάλογα μέτρα αντιμετώπισης των προβλημάτων τους. 
   Είναι ευρέως γνωστό ότι πολλοί συνάνθρωποί μας, αν και αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα διαβίωσης, προτιμούν να παραμένουν σιωπηλοί, είτε διότι δε γνωρίζουν που μπορούν να απευθυνθούν και τι δικαιούνται, είτε διότι δεν έχουν καν τη δυνατότητα αυτή, είτε από ντροπή ή φόβο για την κοινωνική απαξίωση.

Παρόλη την άρνηση ή άγνοιά τους, συνειδητή ή μη, το κοινωνικό κράτος οφείλει να είναι παρόν. Οφείλει να γνωρίζει την κατάστασή τους και οφείλει να κάνει το αδύνατο δυνατό προκειμένου να μπορούν και αυτοί οι συνάνθρωποί μας να ζήσουν. Προς το σκοπό αυτό προτείνεται η συγκρότηση ομάδων εθελοντών ώστε να καταγραφούν τα προβλήματα διαβίωσης των συνανθρώπων μας. Παράλληλα, μέσω ευρείας διάδοσης – γνωστοποίησης των προβλημάτων να ευαισθητοποιηθεί το κοινό και ταυτόχρονα οι ίδιοι να λάβουν γνώση των αρμόδιων υπηρεσιών που μπορούν να απευθυνθούν προκειμένου να βοηθηθούν.(π.χ. δημιουργία εκπομπής στη Δημόσια τηλεόραση ή ραδιόφωνο, προκειμένου να ενημερώνονται).

4. Καταγραφή «δρόμο – δρόμο» όλων των αστέγων.  
   Οι άστεγοι δεν αναζητούν βοήθεια, συνήθως δεν έχουν καν χαρτιά και είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι. Κάποιοι από αυτούς τυγχάνει να είναι χρήστες ουσιών ή ακόμα και ανήλικοι. Οφείλει το κοινωνικό κράτος να παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σίτιση και στέγαση για όλους.
5. Άμεσο κλείσιμο, άλλως πάγωμα των ασφαλιστικών εισφορών των ιδιοκτητών «νεκρών» επιχειρήσεων όταν αποδεδειγμένα δεν μπορούν να αποπληρωθούν οι οφειλές τους, για να κλεισθούν / εκκαθαρισθούν οι πρώην επιχειρήσεις. 
   Αναφερόμαστε σε περιπτώσεις προσώπων όπου δεν έχουν τα χρήματα προκειμένου να προχωρήσουν στο κλείσιμο των επιχειρήσεών τους. Στην ουσία οι επιχειρήσεις αυτές είναι ανενεργές, μη έχοντας αποδεδειγμένα κύκλο εργασιών. Το παράδοξο είναι ότι τα χρέη συνεχίζουν να συσσωρεύονται, τα πρόσωπα απειλούνται με προσωποκράτηση και οι άνθρωποι αυτοί αδυνατούν να ξαναρχίσουν τη ζωή τους, βιώνοντας ταυτόχρονα και ψυχολογικά προβλήματα (π.χ. κατάθλιψη), με απρόβλεπτες συνέπειες για την πορεία της ζωής τους.
6. Ρύθμιση των δόσεων στο Κράτος ανάλογα με το εισόδημα και αναπροσαρμογή της δόσης ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα.

7. Διασύνδεση υπηρεσιών καταπολέμησης της φτώχειας με τα ΚΕΠ.
   Προκειμένου να διευκολυνθούν οι συνάνθρωποί μας που αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα, θα ήταν σκόπιμο όλες οι διαδικασίες, όπως π.χ. έκδοση βιβλιαρίου απορίας να γίνονται και μέσω των ΚΕΠ.
8. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους.

 Άμεση περίθαλψη των ανασφάλιστων και κυρίως των ασθενών (π.χ. καρκινοπαθείς) και κατάργηση συμμετοχής σε φάρμακα και εξετάσεις όσων έχουν ατομικό εισόδημα κάτω του ορίου της φτώχειας.

 Όλα τα ΑμΕΑ και ανεξαρτήτως του βαθμού και του είδους αναπηρίας τους, έχουν και πρόσθετες ανάγκες εκτός απ’ αυτές του γενικού πληθυσμού. Οι πρόσθετες ανάγκες τους σχετίζονται με τη διατροφή, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το υγειονομικό υλικό, τη μετακίνηση, τα τεχνητά μέλη και βοηθήματα, την ειδική εκπαίδευση, τη φυσικοθεραπεία, τη συστηματική παρακολούθηση από γιατρούς και άλλους υγειονομικούς, τις υπηρεσίες «κατ’ οίκον νοσηλεία» και «Βοήθεια στο σπίτι», την αναγκαία λειτουργική διαμόρφωση της κατοικίας, την άθληση, την ψυχαγωγία, κ.ά. Όλες αυτές οι ανάγκες δεν είναι «σταθερές». Συνήθως αυξάνονται ραγδαία με την αύξηση των χρόνων ζωής.

9. Αλλαγή του Νόμου για τον ΕΝΦΙΑ και εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων.
   Να απαλλάσσονται όσοι βρίσκονται κάτω του ορίου της φτώχειας και αναλογική κλιμάκωση με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια από εκεί και πάνω.  

10. Κατώτατο εγγυημένο εισόδημα 500 Ευρώ για όσους αδυνατούν να εργαστούν ή δε βρίσκουν εργασία.

11. Να δίνεται η δυνατότητα εξαγοράς ενσήμων προκειμένου όλοι να συμπληρώνουν τα 4500 ένσημα και να έχουν την κατώτερη σύνταξη.      
    Όταν κάποιος φτάσει τα 67 δικαιούται το προνοιακό επίδομα, αν όμως ο σύζυγος παίρνει σύνταξη δεν το δικαιούται. Απαιτείται η δημιουργία ενός γενικότερου πλαισίου όπου μπορεί ο καθένας να αγοράζει ένα συγκεκριμένο αριθμό ενσήμων ετησίως, όπως θα έκανε μια κατάθεση στην τράπεζα.