Προβάδισμα στο ΟΧΙ έδιναν οι δημοσκοπήσεις αλλά και πολιτικοί συσχετισμοί στο κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ιταλία για την συνταγματική αναθεώρηση.
Μέχρι τώρα η συμμετοχή είναι αυξημένη, καθώς ξεπερνάει το 57% με προοπτική να υπερβεί το 66% και κινείται υψηλότερα από τις εθνικές εκλογές του 2014.
Στις 00:00 ώρα Ιταλίας ή στην 1:00 ώρα Ελλάδος αναμένονται δηλώσεις – διάγγελμα του Ιταλού πρωθυπουργού Matteo Renzi.
Ο Renzi έχει δηλώσει ότι εάν χάσει στο δημοψήφισμα θα παραιτηθεί.
Η πρώτη νίκη των δημοσκόπων για το 2016 αναμένεται να είναι το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος, με τους πολιτικούς συσχετισμούς, όπως διαμορφώθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο, να ευνοούν το «Όχι».
Ειδικότερα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Νοεμβρίου, τα κόμματα που έχουν ταχθεί κατά της συνταγματικής αναθεώρησης που έχει προτείνει ο Matteo Renzi απολαμβάνουν συνολικά μεγαλύτερο ποσοστό, από ό,τι το Δημοκρατικό Κόμμα (Democratic Party) του Ιταλού πρωθυπουργού.
Ειδικότερα, το Δημοκρατικό Κόμμα λαμβάνει το 32,8% της προτίμησης, ενώ το Κίνημα των Πέντε Αστέρων (Five Star Movement) το 27,3%, η Λέγκα του Βορρά (Northern League) το 12,6% και το κόμμα Forza Italia (Δύναμη Ιταλίας) το 12,4%.
Ως εκ τούτου, η απήχηση του Δημοκρατικού Κόμματος, το οποίο έχει προτείνει «Ναι» στο δημοψήφισμα, είναι μικρότερη από την απήχηση των τριών βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης, που έχουν ζητήσει από τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν «Όχι».
Το Δημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται στο 32,8%, ενώ τα τρία αντιπολιτευτικά κόμμα στο 52,3%.
Το 14,9% των Ιταλών, που εμφανίζεται αναποφάσιστο, «κρύβει», ίσως, το αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα, υπό την προϋπόθεση της μαζικής συμμετοχής, αλλά και ότι οι ψηφοφόροι θα ακολουθήσουν τη γραμμή του κόμματος που υποστηρίζουν.
Σε κάθε περίπτωση, δύσκολη θεωρείται μία ανατροπή στο αποτέλεσμα, με το «Όχι» στο ιταλικό δημοψήφισμα να σώζει την τιμή των… δημοσκόπων.
Η πρόβλεψη του International Spectator για το ιταλικό δημοψήφισμα – Στο 65% οι πιθανότητες επικράτησης «Όχι»
Σχεδόν βέβαιο για το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος εμφανίζεται σήμερα, Κυριακή 4 Δεκεμβρίου, λίγες ώρες προτού κλείσουν οι κάλπες το International Spectator.
Ειδικότερα, με «τιτίβισμά» του στο Twitter, το Spectator εκτιμά πως οι πιθανότητες απόρριψης της συνταγματικής αναθεώρησης της κυβέρνησης Renzi ανέρχονται στο 65%.
Αντιθέτως, μόλις στο 35% διαμορφώνονται οι πιθανότητες έγκρισης του σχεδίου.
Οι πιθανότητες είναι ενάντια στον Ιταλό πρωθυπουργό, ο οποίος έχει διαμηνύσει ότι θα παραιτηθεί, αν χάσει στο δημοψήφισμα, με τους πολιτικούς αναλυτές να εκφράζουν ανησυχίες για τον «πολιτικό σεισμό» που θα ακολουθήσει.
Περίπου 47 εκατ. Ιταλοί καλούνται σήμερα να ψηφίσουν για το συνταγματικό δημοψήφισμα.
Οι Ιταλοί ψηφίζουν ήδη από τις 07:00 (08:00 ώρα Ελλάδας) μέχρι τις 23:00 το βράδυ τοπική ώρα (τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας) για το συνταγματικό δημοψήφισμα, του οποίου το αποτέλεσμα θα είναι έτσι και αλλιώς έγκυρο, δεδομένου ότι πρόκειται για μεταρρύθμιση που ήδη έχει εγκριθεί από το κοινοβούλιο.
Ειδικότερα, οι Ιταλοί άρχισαν να προσέρχονται στις κάλπες σήμερα Κυριακή 4/12 για ένα δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση που θα κρίνει το πολιτικό μέλλον του Matteo Renzi, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα παραιτηθεί αν χάσει.
Οι αγορές φοβούνται ότι μία επικράτηση του “όχι” θα πυροδοτήσει πολιτική αστάθεια και αναταραχή στις δοκιμαζόμενες ιταλικές τράπεζες, ωθώντας την ευρωζώνη προς μία νέα κρίση.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 07:00 (08:00 ώρα Ελλάδας) και περίπου 47 εκατομμύρια Ιταλοί θα ψηφίσουν για το σχέδιο του Renzi να μειώσει δραστικά τις εξουσίες της Άνω Βουλής (Γερουσία) και να δώσει εξουσίες από περιφερειακές αρχές.
Με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης να είναι ενάντια στη μεταρρύθμιση, μία νίκη του Renzi θα είναι έκπληξη και ένας τεράστιος προσωπικός θρίαμβος για τον πιο νέο πρωθυπουργό στην ιστορία της Ιταλίας, που συχνά πάλευε μόνος του στην προεκλογική εκστρατεία.
Όλες οι δημοσκοπήσεις που έχουν σταματήσει από τις 18 Νοεμβρίου, έδειχναν ότι προβάδισμα έχει το “όχι”.
Το ίδιο δείχνουν και οι κρυφές δημοσκοπήσεις που έγιναν τις τελευταίες μέρες.
Παρόλα αυτά τις τελευταίες μέρες οι υπεύθυνοι της εκστρατείας του Renzi υποστήριζαν ότι η διάθεση του κόσμου έχει αλλάξει, εστιάζοντας στα εκατομμύρια των Ιταλών που δηλώνουν αναποφάσιστοι.
Ο Pippo Nicosia από την κεντρική Ρώμη λέει ότι θα ψηφίσει “ναι”, αλλά και ότι δεν έχει καμία αμφιβολία για το αποτέλεσμα.
“Το “όχι” θα κερδίσει, τα πάντα θα καταρρεύσουν, κι εμείς πρέπει να πάμε διακοπές” δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η συμμετοχή αναμένεται στο 50% με 60% και θα είναι καθοριστική.
Οι δημοσκόποι λένε ότι η χαμηλή συμμετοχή μπορεί να ευνοήσει τον Renzi, καθώς η αντίθεση στη συνταγματική μεταρρύθμιση είναι πιο έντονη μεταξύ των νέων και ειδικά στον φτωχό Νότο, όπου πολλοί βαριούνται να πάνε να ψηφίσουν.
Μία συμμετοχή άνω του 60% μπορεί να κάνει το αποτέλεσμα απρόβλεπτο, καθώς θα σημαίνει ότι πολλοί ψηφοφόροι που είχαν αρχικά αποφασίσει να απέχουν, πήγαν τελικά στις κάλπες.
Τα γραφεία στοιχημάτων δίνουν πιθανότητες 75% να επικρατήσει το “όχι” και υπάρχει ήδη σπέκουλα για το τι θα κάνει ο Renzi αν ηττηθεί.
Βασικά αναμένεται να παραιτηθεί και να παίξει ρόλο σε μία μη εκλεγμένη τεχνοκρατική κυβέρνηση, στην οποία μπορεί να ενεργοποιηθεί και ο πρόεδρος Sergio Matarella.
Πολλοί αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι θα μείνει στην εξουσία ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Το αποτέλεσμα των exit polls θα ανακοινωθεί στις 23:00 (24:00 ώρα Ελλάδας) και μετά από 30 λεπτά θα ακολουθήσουν οι πρώτες εκτιμήσεις του αποτελέσματος με βάση τις πραγματικές ψήφους.
Αν η διαφορά είναι πολύ μικρή, τότε το αποτέλεσμα θα γίνει γνωστό ανάμεσα στα μεσάνυχτα και τη 01:00 (02:00 ώρα Ελλάδας) στη δεύτερη εκτίμηση.
Και σε μία ακόμα πιο δραματική περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να περιμένουμε ως τις 02:00-03:00 (03:00-04:00 ώρα Ελλάδας).
Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Pier Carlo Padoan προσπάθησε να καθησυχάσει τις αγορές, λέγοντας ότι “δεν υπάρχει περίπτωση οικονομικού σεισμού” και αν κερδίσει το “όχι” θα υπάρξουν απλά “48 ώρες αναταραχής”.
Οι αγορές επικεντρώνονται στις ιταλικές τράπεζες που έχουν 360 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια και ειδικά στην Monte Paschi di Siena.
Οι τράπεζες χρειάζονται 5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016 για να καλύψουν τα ελλείμματα που έχουν και κυβερνητικοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι μία νίκη του “όχι” θα αποθαρρύνει τους επενδυτές.
Για τι ψηφίζουν οι Ιταλοί;
Οι Ιταλοί ψηφίζουν για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Ο πρωθυπουργός της χώρας Matteo Renzi δίνει μάχη για να επικρατήσει το «ναι» προκειμένου να καταστεί πιο εύκολη η διακυβέρνηση της χώρας.
Οι μεταρρυθμίσεις, εφόσον εγκριθούν, θα αφαιρέσουν τη δύναμη από τη Γερουσία κάτι που σημαίνει ότι οι εκάστοτε νόμοι θα απαιτούν μόνο την έγκριση της Κάτω Βουλής, σε αντίθεση με το σημερινό σύστημα που απαιτεί την έγκριση και από τα δύο σώματα.
Ωστόσο, ο Renzi έχει συνδέσει το πολιτικό του μέλλον με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος διαμηνύοντας ότι θα παραιτηθεί εάν δεν υπερισχύσει το «ναι».
Προβάδισμα του «Όχι» στις δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το «όχι» θα υπερισχύσει του «ναι».
Εξάλλου, ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, ανέφερε σε note του ότι πιθανότατα οι πολίτες της Ιταλίας θα απορρίψουν τις μεταρρυθμίσεις.
Πόσο ευάλωτες είναι οι ιταλικές τράπεζες;
Σύμφωνα με το CNBC, οι ιταλικές τράπεζες είναι εξαιρετικά ευάλωτες.
Οι αξιωματούχοι και οι ανώτεροι τραπεζίτες -σύμφωνα με τους Financial Times – προβλέπουν έως και 8 ιταλικές τράπεζες θα έρθουν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της κατάρρευσης, εάν χάσει ο Renzi στο δημοψήφισμα.
Η Megan Greene, επικεφαλής οικονομολόγος της Manulife Asset Management, εκτιμά ότι το δημοψήφισμα στην Ιταλία θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα μία τραπεζική κρίση στην Ευρώπη.
ΟΛΑ ΤΑ ΠΙΘΑΝΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ιταλία οδηγεί σε σειρά πολιτικών σεναρίων, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
– ΕΑΝ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕΙ ΤΟ «ΝΑΙ»
Ο πρωθυπουργός Matteo Renzi, ο οποίος διαπραγματεύτηκε αυτή τη μεταρρύθμιση και στη συνέχεια την έθεσε ενώπιον όλων των πολιτικών παρατάξεων, βγαίνει ενισχυμένος.
Αν και οι επόμενες βουλευτικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2018, ο Renzi θα μπορούσε να ζητήσει πρόωρες εκλογές στον απόηχο της νίκης του. Αλλά έχει υποσχεθεί ότι προηγουμένως θα αλλάξει τον εκλογικό νόμο. Και μόνο ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Sergio Mattarella έχει την εξουσία να διαλύσει τη βουλή.
-ΕΑΝ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕΙ ΤΟ «ΟΧΙ»
Η παραίτηση του Renzi μοιάζει αναπόφευκτη. Αλλά στη συνέχεια όλα γίνονται πιο πολύπλοκα:
– Παραμένει στην εξουσία
– Υποβάλλει την παραίτησή του στον Μattarrella, αλλά εκείνος του ζητεί αμέσως τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Είναι σε θέση να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου, είτε με την παρούσα πλειοψηφία του, είτε με μία νέα πλειοψηγφία στην οποία θα περιληφθεί και η Forza Italia του Berlusconi, όπως αυτός το έχει αφήσει να εννοηθεί τις τελευταίες ημέρες.
Ο εκλογικός νόμος, ο οποίος στη σημερινή του μορφή προσφέρει ένα μεγάλο πριμ στην πλειοψηφία, τροποποιείται υπέρ ενός περισσότερο αναλογικού εκλογικού συστήματος και προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές, το νωρίτερο για την άνοιξη του 2017.
Το κυριότερο εμπόδιο στο σενάριο αυτό είναι ο ίδιος ο Renzi: έχει διατυπώσει σαφώς την άρνησή του να τεθεί επικεφαλής μίας κυβέρνησης που δεν θα έχει άλλη αποστολή από την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Αλλά έχει ακόμη τα περιθώρια να αλλάξει γνώμη.
-Ορισμός κυβέρνησης τεχνοκρατών
Είναι το πιθανότερο σενάριο, εάν ληφθούν κατά γράμμα υπ΄όψιν οι δηλώσεις του Matteo Renzi.
Ο Sergio Mattarrella διορίζει πρωθυπουργό πρόσωπο που θα έχει την υποστήριξη της σημερινής πλειοψηφίας ή μίας νέας διευρυμένης πλειοψηφίας.
Πολλά ονόματα κυκλοφορούν στο πλαίσιο του σεναρίου αυτού, μεταξύ των οποίων και αυτό του σημερινού υπουργού Οικονομικών Pierre Carlo Padoan.
Η κυβέρνηση αυτή μπορεί να έχει ως αποστολή την τροποποίηση του εκλογικού νόμου εν όψει πρόωρων εκλογών ή να ασκήσει εξουσία μέχρι το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, το 2018, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του λαϊκιστικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
-Άμεση διάλυση του Κοινοβουλίου
Είναι το πιο απίθανο σενάριο: η πρόσφατη εκλογική μεταρρύθμιση προσφέρει μεγάλο πριμ στην πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων , ενώ η ματαίωση της συνταγματικής μεταρρύθμισης της Γερουσίας διατηρεί εκεί το αναλογικό σύστημα, καθιστώντας τα δύο σώματα του ιταλικού κοινοβουλίου ασύμβατα.
Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το οποίο οι δημοσκοπήσεις δίνουν νικητή σε περίπτωση εκλογών με το ισχύον πλειοψηφικό σύστημα, επιδιώκει την προσφυγή στις κάλπες το συντομότερο δυνατόν.
Όμως όλες οι άλλες πολιτικές παρατάξεις είναι αντίθετες με τη διεξαγωγή εκλογών πριν από την επιστροφή σε ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα…
Nomura: Όλα τα σενάρια σε ένα σχεδιάγραμμα
Το «μετά» του ιταλικού δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου παρουσιάζει σε σχεδιάγραμμα της ο ιαπωνικός επενδυτικός οίκος Nomura, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση το περίπλοκο ενδεχόμενο επικράτησης του «όχι».
Όπως τονίζει η Nomura, αν επικρατήσει το «ναι» την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου τότε φυσικά ο κ.Renzi θα παραμείνει πρωθυπουργός, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για την αλλαγή του εκλογικού νόμου που έχει υποσχεθεί.
Βέβαια, ο απώτερος σκοπός είναι η διατήρηση πλειοψηφίας από το Δημοκρατικό Κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, κάτι που απειλείται από τα ολοένα αυξανόμενα ποσοστά (στις δημοσκοπήσεις) του κινήματος «Πέντε Αστέρων».
Ωστόσο, αν επικρατήσει το «όχι», τα πράγματα περιπλέκονται…
Αν τελικά ο κ.Renzi δεν παραιτηθεί, τότε θα μετατραπεί σε «υπηρεσιακό» πρωθυπουργό, καθώς αν αλλάξει τον εκλογικό νόμο τότε ίσως προχωρήσει για πολιτικούς λόγους και σε πρόωρες εκλογές.
Επίσης, υπάρχει και η περίπτωση να μην προχωρήσει σε καμία αλλαγή του νόμου και να παραμένει πρωθυπουργός μέχρι τις επόμενες εκλογές του 2018.
Τέλος, δεν μπορεί να παραλειφθεί και το ενδεχόμενο ο Ιταλός πρωθυπουργός να αλλάξει τον εκλογικό νόμο και να μην προκαλέσει πρόωρες εκλογές, κάτι που όμως θα «τσαλακώσει» κατά πολύ την εικόνα του.
Αν όμως ο κ.Renzi παραιτηθεί, τότε θα φέρει μαζί του και την πολιτική αβεβαιότητα στη γειτονική μας χώρα.
Εξηγώντας, η Nomura εκτιμά πως υπάρχουν τρία ενδεχόμενα:
– Ο κ.Renzi να καλέσει αμέσως εκλογές, οπότε και δε θα προλάβει να αλλάξει τον εκλογικό νόμο, άρα μάλλον θα χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
– Να σχηματίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση η οποία θα προκαλέσει εκλογές μετά την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
– Να σχηματίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση η οποία θα περιμένει τις προγραμματισμένες εκλογές του 2018, αλλάζοντας ίσως και τον εκλογικό νόμο.
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
