Ν. Βούτσης: Απαιτούμε την πιστή εφαρμογή της συμφωνίας

 Κύριε Πρόεδρε, αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην Αμερική. Ο Ντόναλντ Τραμπ αναλαμβάνει και επίσημα την Προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Τι περιμένετε από τον νέο πλανητάρχη; Και σας ρωτώ, συμπληρωματικά, για να το συνδέσω με τα δικά μας, αν πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει η στάση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καθώς στο παρελθόν υπήρξαν παρεμβάσεις των ΗΠΑ στην πορεία του ελληνικού προγράμματος.

Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει ο κ. Τραμπ ως προς το κεντρικό ζήτημα, που αφορά στη χώρα μας, δηλαδή τη διαμόρφωση του διεθνούς πλαισίου γενικότερα και στον τομέα τον κρίσιμο της ειρήνης και σε άλλους τομείς, της οικονομίας, της διαχείρισης αυτής της φάσης της παγκοσμιοποίησης, του εμπορίου και των διακρατικών σχέσεων.

Βεβαίως, μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ιδιαίτερου πόλου στο διεθνές στερέωμα μέσα στη νέα φάση στην οποία μπαίνουμε. Αυτό όμως είναι θέμα ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών ηγεσιών, δηλαδή είναι ένα ζήτημα που αφορά στο αν η Ευρώπη θα προχωρήσει ή θα οδηγηθεί μέσα από τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σε καταστάσεις διάλυσης.

Ως προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, να είναι σαφές ότι όλοι αναμένουν την ενεργοποίηση της επιρροής που έχουν, είτε έτσι είτε αλλιώς, οι ΗΠΑ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για το σύνολο των διεθνών οικονομικών καταστάσεων. Είναι επίσης ένα ερώτημα.

Πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν μπορεί από μόνη της η Ευρώπη να κινητοποιήσει, με το ποσοστό που έχει, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και μάλιστα, η συμμετοχή του ΔΝΤ στις ευρωπαϊκές υποθέσεις γνωρίζουμε πολύ καλά ότι έγινε με προγράμματα που αφορούσαν ακραίες νεοφιλελεύθερες επιλογές που έχουν ξεσηκωθεί σαν copy paste από υπανάπτυκτες ή άλλες χώρες με άλλα δεδομένα.

Ως εκ τούτου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν μπορεί στην παρούσα φάση, κατά τη γνώμη μας, να αποτελεί τον άξονα επιβολής μέτρων πέραν αυτών που αυστηρά έχουν συνομολογηθεί στη συμφωνία του περσινού καλοκαιριού. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίσουν να έχουν μια στάση, αν όχι θετική ή ευνοϊκή, εν πάση περιπτώσει, μη ασφυξίας για την ελληνική περίπτωση, εάν συνεχίσουν να αντιτίθενται ως προς τα ακραία προγράμματα λιτότητας και ως προς τη γερμανική περιοριστική εκδοχή που έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε αδιέξοδο, τότε θα είναι μια εξέλιξη ενδιαφέρουσα. Όλα αυτά όμως βρίσκονται στο πεδίο των εικασιών.

 Πρόγραμμα με ή χωρίς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Είναι εφικτός δηλαδή ο στόχος να φύγει το Ταμείο; Μήπως έτσι πηγαίνουμε από τη Σκύλα στη Χάρυβδη του Σόιμπλε;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί παρά να είναι ότι απαιτούμε την αυστηρή εφαρμογή των συμπεφωνημένων από ελληνικής πλευράς, για την οποία εργαζόμαστε, και μάλιστα με κόστος και για τον ελληνικό λαό αλλά και με πολιτικό κόστος για την Κυβέρνηση, την οποία να παρακολουθεί και σε επίπεδο χρονοδιαγραμμάτων και σε επίπεδο ουσίας προγράμματος η δέσμευση των δανειστών και των θεσμών. Δεν αποδεχόμαστε, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή και την ποιότητα της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οποιαδήποτε διλημματική έκφραση περί Σκύλας και Χάρυβδης, που στήνεται σε βάρος του ελληνικού λαού, των συμφερόντων του, και οδηγεί και σε παρατεταμένη υπονόμευση της ίδιας της συμφωνίας που έχει συνομολογηθεί. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχθούμε σε καμία περίπτωση.

 Η αξιολόγηση, κύριε Πρόεδρε, δεν έχει κλείσει ακόμη. Το EUROGROUP συνεδριάζει την ερχόμενη Πέμπτη. Πρόκειται για μια κρίσιμη συνεδρίαση. Εκτιμάτε ότι θα έχουμε θετικές εξελίξεις; Είμαστε κοντά στο να κλείσει η αξιολόγηση;

Είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε αισιόδοξοι, γιατί όλα τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, με κορυφαίο αυτό της υπεραπόδοσης των εσόδων, δείχνουν ότι η εφαρμογή από την πλευρά μας αυτής της συμφωνίας –επαναλαμβάνω– η οποία έχει και εν μέρει οδυνηρές κοινωνικές επιπτώσεις και οπωσδήποτε εξαντλεί σε έναν βαθμό και το πολιτικό κεφάλαιο της Κυβέρνησης, οδηγεί σε συμπεράσματα στα οποία θα έπρεπε από τον Δεκέμβριο να έχει κλείσει η συμφωνία, και για το θέμα της εφαρμογής των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και για το ζήτημα του να δοθεί πράσινο φως, έτσι ώστε επιτέλους η χώρα μας ως εδικαιούτο από τις αρχές του 2015 να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και για να διαμορφωθεί ένα κλίμα επενδυτικό, που θα βοηθήσει πάρα πολύ μέσα στο 2017, και οπωσδήποτε πριν από το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018, η χώρα μας να έχει βγει βιώσιμα στις αγορές για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων της και με αυτήν την έννοια να έχει κλείσει αυτός ο επώδυνος κύκλος των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Όλα τα δεδομένα είναι πάνω στο τραπέζι και είναι σε θετική κατεύθυνση. Δεν αποδεχόμαστε κανενός είδους υποκριτικές εν πολλοίς πιέσεις και διλημματικές καταστάσεις, που έχουν εκτός των άλλων, απ’ ό,τι φαίνεται, κι ένα προφανή σκοπό εσωκομματικού ακροατηρίου ενόψει του πολιτικού κύκλου των εκλογών σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Αναφέρομαι προφανώς ιδιαίτερα στη Γερμανία.

Πλην όμως, να γνωρίζουμε ότι η Γερμανία δεν είναι μόνο οι απόψεις του κ. Σόιμπλε. Εγώ περί απόψεων μιλάω. Δεν προσωποποιώ προς τον Υπουργό Οικονομικών. Με ενδιαφέρον, παραδείγματος χάρη, βλέπουμε τις απόψεις του κ. Γκάμπριελ, ο οποίος, πέραν όλων των άλλων, δηλαδή πέραν του ελληνικού ζητήματος, στο οποίο από πλευράς σοσιαλδημοκρατικών στην Ευρώπη έχει υπάρξει μια ουσιαστική μετακίνηση σε πολιτικές εναντίον της λιτότητας, πέραν αυτών, έκανε πολύ ενδιαφέρουσες δηλώσεις, παραδείγματος χάρη, για τον ρόλο και τις ευθύνες των ΗΠΑ, σε σχέση με την αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής με τις πολεμικές συρράξεις στη Μέση Ανατολή.

Επειδή είπατε και για το πολιτικό κεφάλαιο της κυβέρνησης, οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δεν είναι καλές για εσάς. Η πλειοψηφία των πολιτών δεν φαίνεται ικανοποιημένη από το έργο της κυβέρνησης. Σε μια από αυτές, η διαφορά με τη ΝΔ είναι στις δεκατέσσερις μονάδες. Επιμένετε ότι θα γίνουν εκλογές το 2019, κύριε Πρόεδρε;

Εκλογές θα γίνουν το 2019. Τότε ο λαός θα αποφασίσει. Επιτρέψτε να σας πω ότι η παρούσα δημοσκόπηση, στην οποία αναφέρεστε και ιδιαίτερα αυτή –δεν κάνω ένα γενικό μέτωπο εναντίον των δημοσκοπήσεων, αλίμονο, όλες τις διερευνούμε ως προς τις τάσεις που αναφέρονται ανά δίμηνο– ενδεχομένως, δίνει ένα στίγμα που εντάσσεται απολύτως σε μια πολιτική στρατηγική διαδοχικών παρενθέσεων για την αριστερή διακυβέρνηση στην Ελλάδα. Αυτό το έργο έχει παιχτεί. Έχει κατέβει από τη σκηνή. Δεν έχει πια θεατές. Έχει όλο και λιγότερους. Με αυτήν την έννοια, πιστεύω πως δεν είναι για μια σοβαρή αξιοποίηση και κριτική τα αποτελέσματά της. Ο νοών νοείτω.

 Με ποιον εκλογικό νόμο θα πάμε; Έχει ανοίξει αυτή η συζήτηση πάλι. 

Η Βουλή έχει ψηφίσει προσφάτως εκλογικό νόμο. Βεβαίως, δεν είχε την απαιτούμενη συνταγματική μεγάλη πλειοψηφία, παρότι υπήρξε μια μεγάλη πλειοψηφία. Ωστόσο, δεν έφτασε τις διακόσιες ψήφους, ακριβώς γιατί η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει κατά τη γνώμη μας ιδιαίτερα μεγάλη ευθύνη, οπωσδήποτε και η Χρυσή Αυγή από την πλευρά της, καταψήφισαν αυτήν την πρόταση.

Νομίζω ότι με τα σημερινά δεδομένα είμαστε υποχρεωμένοι στις εκλογές του 2019 να πάμε με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Είναι όμως μπροστά μας οι εξελίξεις και μπροστά μας είναι οι όποιες διεργασίες γίνουν εκ μέρους και άλλων κομμάτων, που ενδεχομένως μπορεί να αλλάξουν άποψη γύρω από αυτό το ζήτημα. Δεν είναι κάτι που μας απασχολεί αυτή τη στιγμή.

 Οι διεργασίες στην Κεντροαριστερά προβληματίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ; Εκτιμάτε ότι υπάρχουν περιθώρια για μια συνεργασία;

Οι διεργασίες στην Κεντροαριστερά θα αποκτήσουν ένα ενδιαφέρον στον βαθμό που θα αντιστοιχιθούν και θα εναρμονιστούν με την κατεύθυνση που έχουν αντίστοιχες διεργασίες σε ευρωπαϊκή κλίμακα, δηλαδή στην αποσαφήνιση μιας προγραμματικής πολιτικής κατεύθυνσης που θα επιλέγει σαφέστατα την αντίθεση και την αντιπαλότητα με τις στρατηγικές της λιτότητας, της κοινωνικής περιθωριοποίησης, της συνεργασίας με τις νεοφιλελεύθερες δεξιές δυνάμεις και της διαμόρφωσης ενός ευρύτατου μπλοκ για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. Τα διακυβεύματα είναι τόσο μεγάλα, το προσφυγικό, το οικονομικό, το κοινωνικό ζήτημα, που δεν είναι δυνατόν να μείνει ο χώρος της σοσιαλδημοκρατίας περαιτέρω εγκλωβισμένος στην πρακτική της πλήρους ταύτισης με τις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού. Στον βαθμό που οι διεργασίες θα έχουν ένα τέτοιο προγραμματικό περιεχόμενο, είναι προφανές πως μας ενδιαφέρει να τις μελετήσουμε.

 Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στις εξελίξεις στον χώρο του Τύπου, με αφορμή τις εξελίξεις στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη. Όλη αυτή η κρίση στον χώρο του Τύπου έχει έρθει ξανά στο επίκεντρο. Ο πρωθυπουργός προχθές στη Βουλή ζήτησε διακομματική συναίνεση για να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο συνολικότερα στο θέμα του Τύπου. Βλέπετε λύση; Χρειάζεται πολιτική λύση;

Οι επιχειρήσεις του Τύπου εν συνόλω βρίσκονται σε κρίση εδώ και καιρό. Είναι ανοιχτές στα δάνειά τους. Είναι ανοικτές επίσης ιστορικά στις τεράστιες ευθύνες συγκεκριμένων επιχειρηματιών και εκδοτών, που οδήγησαν, μέσα σε συνθήκες γενικότερης οικονομικής κρίσης και απομάκρυνσης του κοινού, τουλάχιστον από τον έντυπο Τύπο, στα σημερινά τους αδιέξοδα.

Αυτή είναι μια πραγματικότητα, η οποία αποτυπώνεται με τον πλέον γλαφυρό τρόπο και στο ζήτημα της πολιτικής, επιχειρηματικής και εκδοτικής διαπλοκής μέσα από το πόρισμα που ετοιμάζεται να εκδώσει η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, η οποία, σας θυμίζω, ομοφώνως συνεστήθη. Άρα, ο Πρωθυπουργός, πολύ σωστά, από θέση ευθύνης, έθεσε τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων. Δεν είμαστε παρατηρητές και θεατές που από την εξέδρα βλέπουμε μια εξέλιξη, που οδηγεί ταυτόχρονα χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία ή σε εργασιακές συνθήκες γαλέρας, αλλά και τον Τύπο σαν πυλώνα της Δημοκρατίας σε μια περαιτέρω υπονόμευση και ελαχιστοποίηση της επιρροής του.

Εμείς θέλουμε να υπάρχει πλουραλισμός, ενημέρωση αυθεντική. Θέλουμε δημόσιο χώρο αντιπαράθεσης πολιτικών και ιδεολογικών απόψεων. Θέλουμε το Σύνταγμα και κάθε του γράμμα που αφορά στις υποχρεώσεις του Τύπου να εφαρμόζεται. Και με αυτήν την έννοια, σωστά ο Πρωθυπουργός ζήτησε μια διακομματική συνεννόηση για τον τρόπο που θα αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση, διότι βεβαίως δεν μιλάμε για απλές εμπορικές επιχειρήσεις, για τις οποίες άλλωστε, και γι’ αυτές εξ όσων γνωρίζετε, γίνεται εργώδης προσπάθεια να διαμορφωθεί το πλαίσιο για να διευκολυνθούν στην επιβίωσή τους όσες από αυτές υγιώς μπορούν να ανταποκριθούν.

 Επειδή ακούστηκε, σας ρωτώ, υπάρχει ο «φόβος» να μετακυληθούν χρέη στους φορολογούμενους;

Καταρχάς, χρέη στους φορολογούμενος μετακυλίονται εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Και ήταν ένας από τους λόγους που έφτασε η χώρα μας στην κρίση χρέους, την οποία τώρα βιώνουμε μέσα από τα θαλασσοδάνεια και από την πλήρη αδυναμία ανταπόκρισης πολλών κλάδων επιχειρηματικών και οπωσδήποτε και των περισσότερων από αυτών που αφορούν στον Τύπο, τον έντυπο και τον ηλεκτρονικό, εδώ και χρόνια. Το ζήτημα είναι ακριβώς να σταματήσει –και σωστά θέτετε το ερώτημα– αυτή η αιμορραγία και αυτή η μετακύληση των χρεών μέσα από θαλασσοδάνεια κτλ.

Άρα, οποιοσδήποτε ενδεχόμενος διακανονισμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις ορθές τραπεζικές πρακτικές, την ελάχιστη επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας με αξιοπρεπείς και νόμιμες αμοιβές και τη διαμόρφωση ενός πλαισίου που δεν θα επιτρέπει να ξαναγυρίσουμε στην άρρωστη κατάσταση της διαπλοκής έτσι όπως –επαναλαμβάνω– αδρά έρχεται στην επιφάνεια από τις συζητήσεις, που έχουν γίνει γι’ αυτό το θέμα τον τελευταίο χρόνο.

Αυτή είναι η προσπάθειά μας, άλλωστε, και για τα κανάλια. Το γνωρίζετε πολύ καλά. Πιστεύουμε ότι το ΕΣΡ τώρα με πολύ γρήγορους ρυθμούς θα πρέπει να οδηγήσει και να οδηγηθεί στο να υπάρξει ο διαγωνισμός για τα κανάλια εθνικής λήψης και να έπονται οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τα υπόλοιπα κανάλια, τα ραδιόφωνα και τη διαμόρφωση πλαισίου για τις ιστοσελίδες.

 Τι περιμένουμε από εσάς φέτος ως Πρόεδρος της Βουλής για το 2017;

Έχουμε μπει σε μια φάση όπου έχουμε ανοίξει όλους τους φακέλους, που αφορούν σε όλα τα λειτουργικά, διοικητικά, κανονιστικά, οικονομικά θέματα της Βουλής και που εκκρεμούσαν ή βρίσκονταν σε διαδικασία μετάβασης. Ελπίζουμε ότι μέσα σε αυτήν τη χρονιά θα οδηγηθούμε μέσα από αυτό το άνοιγμα, όπως το ονομάζω, φακέλων στην ολοκλήρωση, σε μεγάλο βαθμό, των στόχων τους οποίους είχαμε προδιαγράψει και στην εναρκτήρια ομιλία μου στις αρχές Οκτωβρίου του 2015.

Αφορά σε πάρα πολλά ζητήματα: στην ψήφιση ενός σύγχρονου Κανονισμού για τη Βουλή, στο κρίσιμο ζήτημα της εξοικονόμησης χρημάτων και του κτηριακού προγράμματος της Βουλής, στο άνοιγμα προς την κοινωνία, στη διαμόρφωση συνθηκών συνεργασίας, αξιοκρατίας και επιλογής στο προσωπικό της Βουλής, σε πλήθος ζητημάτων που αφορούν και σε εξωστρεφείς δράσεις του Ιδρύματος της Βουλής για τη Δημοκρατία και τον Κοινοβουλευτισμό. Αυτή είναι η θετική πλευρά.

Η λιγότερο θετική πλευρά, την οποία θέλουμε να βελτιώσουμε, είναι ακριβώς –και είμαι αισιόδοξος ως προς αυτό, επειδή η συμφωνία με τους δανειστές ήταν εμπροσθοβαρής και το 85% των υποχρεώσεων είναι μέχρι και τη δεύτερη αξιολόγηση– να αποφύγουμε τη νέα χρονιά, όσο αυτό γίνεται –θέλω να είμαι ρεαλιστής– τις κατεπείγουσες διαδικασίες, που αν δεν ακυρώνουν, οπωσδήποτε υποβαθμίζουν την ουσιαστική νομοθετική κοινοβουλευτική διαδικασία.