Λίο Πάνιτς: “Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς”

ΠΑΝΤΙΤΣΣτα χρόνια της κρίσης ο Λίο Πάνιτς έχει σταθερά υποστηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ τόσο με συνεντεύξεις του στην Ελλάδα όσο και με άρθρα του στον διεθνή Τύπο. Τον τελευταίο χρόνο το ενδιαφέρον του φυσικά παρουσιάζεται αυξημένο. Ενδεικτικό γι’ αυτό είναι πως από πέρυσι το καλοκαίρι έχει ταξιδέψει ήδη τέσσερις φορές εδώ.

Ο Λίο Πάνιτς ήθελε να καθίσουμε στο καφέ στον τελευταίο όροφο του ξενοδοχείου στον Λυκαβηττό, όπου διέμενε. Μπροστά μας η Ακρόπολη με φόντο τη θάλασσα του Πειραιά.

Ένας Καναδός είναι εύκολο να εντυπωσιαστεί με τον γαλάζιο καθαρό αττικό ουρανό. Έχει έρθει πολλές φορές, από το 1979, που ήταν το πρώτο ταξίδι του στην Αθήνα. Από τότε ασχολείται με την ελληνική πολιτική κατάσταση συνεχώς και είναι ένας από τους λίγους ξένους διανοούμενους που γνωρίζουν την ελληνική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα σε βάθος.

Αναφέρεται στα πολιτικά πρόσωπα και τα ιστορικά γεγονότα ως γηγενής. Όπως μας λέει, έχει επιβλέψει εργασία για την απογοήτευση που προκάλεσε το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980, ενώ οι δεσμοί του έγιναν πιο στενοί από το 2000 και μετά, οπότε «συναντήθηκε» με ομοϊδεάτες του από τον τότε Συνασπισμό που ασκούσαν κριτική στον μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα χρόνια της κρίσης ο Λίο Πάνιτς έχει σταθερά υποστηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ τόσο με συνεντεύξεις του στην Ελλάδα όσο και με άρθρα του στον διεθνή Τύπο. Τον τελευταίο χρόνο το ενδιαφέρον του φυσικά παρουσιάζεται αυξημένο. Ενδεικτικό γι’ αυτό είναι πως από πέρυσι το καλοκαίρι έχει ταξιδέψει ήδη τέσσερις φορές εδώ.

Η αφορμή για το τελευταίο του ταξίδι την προηγούμενη εβδομάδα ήταν η πρόσκληση που πήρε από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης να λάβει μέρος στη διεθνή συνάντηση με θέμα «Κρίση και Κοινωνικές Επιστήμες». Η «Αυγή» τον συνάντησε την τελευταία ημέρα της παραμονής του στην Αθήνα, λίγες ώρες πριν από το ταξίδι της επιστροφής.

“Ζούμε σε διαφορετικές συνθήκες”

Στα 70 του χρόνια, εξετάζοντας σε όλη του τη ζωή θέματα όπως η κυριαρχία του καπιταλισμού, η αμερικανική ισχύς και η προοπτική της Αριστεράς, έχει τη δυνατότητα όσο λίγοι να εστιάσει στο «φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ».

Συμπεραίνει πως, κατ’ αρχάς, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι διαφορετικός από το Die Linke της Γερμανίας, καθώς στην Ελλάδα το αριστερό κόμμα έχει αποκτήσει ισχυρότερους δεσμούς με την κοινωνία. «Δεν ανέμενα η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να αποχωρήσει από την Ε.Ε. και την Ευρωζώνη. Ποτέ» σχολιάζει για τις πρώτες ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πριν από ενάμιση χρόνο.

Πάντως, ένα χρόνο μετά τη συμφωνία του περασμένου Ιουλίου, ο Λίο Πάνιτς εξακολουθεί να κατατάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ στα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. «Συμφωνείτε πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς;» ερωτάται και απαντά αμέσως: «Ναι». Λίγο μετά εξηγεί πως ο ΣΥΡΙΖΑ «είναι ένα ριζοσπαστικό κόμμα μέσα στις συνθήκες που δημιουργεί ο καπιταλισμός σήμερα». Δεν παραλείπει να προσθέσει πως «είναι λιγότερο ριζοσπαστικό από σοσιαλιστικά κόμματα του παρελθόντος, αλλά ζούμε σε διαφορετικές συνθήκες τον 21ο αιώνα».

Σίγουρα, πάντως, μιλώντας για το πώς διαμορφώθηκαν και κατέληξαν οι πολιτικές εξελίξεις το 2015, νιώθει απογοητευμένος από την τροπή που πήραν τελικά τα πράγματα. Μια απογοήτευση, που, εντούτοις, δεν επικεντρώνεται στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στον τρόπο που λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κύριος λόγος της απογοήτευσης έχει να κάνει με τη φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη φθορά του καπιταλισμού.

Ο Λίο Πάνιτς μάλλον ανέμενε τις αντιδράσεις που θα υπήρχαν στον κλειστό κύκλο των «ελίτ», όπως λέει, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτιμά πως οι εκλογές στην Ελλάδα ήταν ικανές να μετατοπίσουν την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη και γι’ αυτό υπήρξε η άρνηση από την πλευρά των θεσμών. Έτσι στο αφήγημα του Λίο Πάνιτς, η απόφαση προκήρυξης δημοψηφίσματος ήταν το «τελευταίο χαρτί» του Αλέξη Τσίπρα.

«Αυτός μπορούσε να καλέσει στις κάλπες τους Έλληνες να υποστηρίξουν την αντίδραση στο χειρότερο» υπογραμμίζει. Εκτιμά, δε, πως οι Έλληνες αναγνώρισαν τελικά τις προσπάθειές του. Βέβαια τονίζει πως δεν στέκεται χωρίς κριτική απέναντι στην κυβέρνηση και εξηγεί πως δεν νομίζει ότι έχουν γίνει αρκετά στην κατεύθυνση της υποστήριξης και της ενθάρρυνσης των κινημάτων που προσπαθούν να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους μέσα στην κοινωνία.

Κάπως έτσι δείχνει να θεωρεί πως η κυβέρνηση θα καταφέρει να κρατήσει την καλή επαφή που έχει σχηματίσει με τον κόσμο. Υπογραμμίζει πως είναι αναγκαία η ανάπτυξη των δυνατοτήτων προκειμένου να αλλάξει το κράτος, αλλά και το κόμμα. Σε αυτό το πλαίσιο πιστεύει ότι μπορεί να βοηθήσει η πίεση από τους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ και από το ίδιο το κόμμα.

Κατασκευή του καπιταλισμού

Πάντως τα πιο αιχμηρά βέλη του ο μαρξιστής διανοούμενος τα στρέφει προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία περιγράφει ως κατασκευή του καπιταλισμού. Ο Λίο Πάνιτς επισημαίνει την κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη με την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού σημειώνοντας πως υπάρχει μια αναγνώριση πλέον ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί περιοριστικά.

«Ο εκφυλισμός είναι βαθύς και η Ε.Ε. είναι διαφορετική από αυτό που ήταν πριν από την είσοδο της Ελλάδας το 1981» σημειώνει. Αναλύοντας την εικόνα που δίνει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αναφέρει πως η πραγματική ισορροπία δυνάμεων στην Ε.Ε. διατηρείται ουσιαστικά από τα κράτη μέλη. Προσθέτει, δε, πως το κέντρο βάρους δεν είναι οι Βρυξέλλες, αλλά οι μάχες δίνονται στη Γερμανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες.

«Το ολοκληρωτικό σχέδιο του αμερικανικού καπιταλισμού ίσως να μην διαλυθεί από τη δύναμη που ασκείται μέσα στα κράτη από την Αριστερά, αλλά από την πίεση που ασκείται μέσα στα κράτη από την εθνικιστική Δεξιά» υπογραμμίζει. Επίσης σε αυτό το σημείο δεν διστάζει να προχωρήσει σε μια ιστορική αναγωγή για την άνοδο της Ακροδεξιάς σήμερα συγκρίνοντάς την με την αντίστοιχη άνοδο των φασιστικών κομμάτων της δεκαετίας του 1930.

Η αλλαγή θα έρθει από την Αριστερά

«Είναι μια επανάληψη, αν θες, ελπίζω όχι τόσο φρικιαστική, της δεκαετίας του 1930» αναφέρει και προσθέτει πως «η Δεξιά τότε, η φασιστική Δεξιά, ήλεγχε τον καπιταλισμό, τη μετανάστευση -αυτό ίσως συμβεί ξανά». Αναφερόμενος στις διαφορές εκείνης της περιόδου με τη σημερινή ο ΛίοΠάνιτς τονίζει πως η αστική τάξη σήμερα είναι συνδεδεμένη με τον παγκόσμιο αμερικανικό καπιταλισμό και είναι δύσκολο να υποστηρίξει τέτοια κόμματα σε εκλογές και δεν το έχουμε δει να συμβαίνει.

«Αυτό δεν σημαίνει», συμπληρώνει, «πως δεν θα βρουν τρόπο η αστική τάξη να υποστηρίξει αυτά τα κόμματα και τότε θα είναι το όριο της διάλυσης». Κλείνοντας τις αναφορές του στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ο Καναδός φιλόσοφος σημειώνει πως, αν υπάρξει διάλυση εξ αιτίας της Δεξιάς, η Αλλαγή θα έρθει από την Αριστερά.

Τέλος, μιλώντας για το προσφυγικό, εμφανίζεται μάλλον επιφυλακτικός επικεντρώνοντας την κριτική του στη συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία. Υποστηρίζει πως είναι πολύ εύκολο να είναι κανείς επικριτικός για τη στάση της Ελλάδας στο προσφυγικό. Αναφέρεται σε φίλους που ασχολούνται με το Διεθνές Δίκαιο και οι οποίοι είναι επικριτικοί επειδή η κυβέρνηση προχώρησε στην υπογραφή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας.

Σε κάθε περίπτωση από την ανάλυσή του δεν αφήνει απ’ έξω τα κλειστά σύνορα στην κεντρική Ευρώπη και την εκμετάλλευση των προσφύγων από τους διακινητές. Ο Λίο Πάνιτς τις ημέρες αυτές που βρέθηκε στην Ελλάδα επισκέφτηκε το λιμάνι του Πειραιά για να δει από κοντά και να αποκτήσει προσωπική άποψη για την κατάσταση στην οποία ζουν εκεί πρόσφυγες και μετανάστες.

avgi.gr

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα