Άρθρο του Γ.Σταθάκη για την επιστροφή στην ανάπτυξη

Άρθρο του Γιώργου Σταθάκη στο capital.gr

Το δίλημμα παλιό/νέο που διαπερνά τον πολιτικό λόγο αυτή την προεκλογική περίοδο, αποκτά ιδιαίτερο νόημα στο πεδίο της ανάπτυξης. Υπάρχει μία ευρύτερη συναίνεση ως προς το γεγονός ότι δεν πρέπει να επιστρέψουμε στο παρελθόν συνεχίζοντας στα ίχνη ενός μοντέλου ανάπτυξης που στηρίχθηκε σε χρηματοπιστωτικές υπερτιμήσεις αξιών, στην παραγωγή επίπλαστων υπεραξιών και φαραωνικών έργων υποδομής.

Αυτό είναι το μοντέλο που προκάλεσε την κρίση και αν δεν θέλουμε να εγκλωβιστούμε σε αυτήν, είναι καιρός να προχωρήσουμε μπροστά και να οικοδομήσουμε ένα νέο μοντέλο που θα εστιάζει κυρίως στην παραγωγή. Για να είναι βιώσιμο αυτό το μοντέλο, και να δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης, οι βασικές του στοχεύσεις πρέπει να είναι η διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας και η αξιοποίηση του οικονομικού δυναμισμού που προσδίδει το μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό. Μόνο έτσι ο ρόλος της χώρας θα μπορέσει να αναβαθμιστεί στο πλαίσιο του παγκόσμιου και ευρωπαϊκού καταμερισμού εργασίας.

Η θεμελίωση του νέου μοντέλου περνά μέσα από τέσσερα βήματα. Το πρώτο βήμα σχετίζεται με την αποκατάσταση ενός κλίματος οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Το δεύτερο βήμα έχει να κάνει με μία σειρά απαραίτητων μεταρρυθμιστικών τομών, το τρίτο βήμα αφορά τη χρηματοδότηση της οικονομίας και το τέταρτο με την ίδια την παραγωγική μεταστροφή της οικονομίας.

Η συμφωνία που συνήφθη με τους δανειστές, μολονότι περιλαμβάνει σκληρά και άδικα μέτρα, εντούτοις σταθεροποιεί το οικονομικό περιβάλλον. Διασφαλίζεται ένα βιώσιμο δημόσιο χρέος μέχρι το 2022, διότι το βραχυχρόνιο χρέος που καλούνταν να εξοφλήσει η χώρα από το 2015 έως το 2019 ύψους 50 δις, αντικαταστάθηκε με μακροχρόνιο χρέος τριακονταετίας.

Αυτό είχε ως θετική συνέπεια, αφενός, μία πολύ ήπια δημοσιονομική προσαρμογή και, αφετέρου, ένα περιθώριο περιορισμού των υφεσιακών πολιτικών αναφορικά με την περιστολή των δημοσίων δαπανών, τους μισθούς και τις συντάξεις. Δημιουργείται, έτσι, ένα ασφαλές πλαίσιο ώστε όλες οι προσπάθειες να αφιερωθούν στην ενίσχυση των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.

Προϋπόθεση για να ανοίξει, ωστόσο, η ατζέντα της παραγωγικής ανασυγκρότησης και του νέου αναπτυξιακού μοντέλου είναι η κοινωνική και πολιτική συναίνεση πάνω σε εξι μεταρρυθμιστικές τομές. Η πρώτη τομή αφορά στο Κοινωνικό Κράτος και στη βαθιά μεταρρύθμιση που αυτό χρειάζεται στην κατεύθυνση θεμελίωσης ενός καθολικού δημόσιου συστήματος υγείας, στο οποίο θα έχει πρόσβαση το σύνολο του πληθυσμού.

Η δεύτερη τομή είναι η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με στόχο ένα σύγχρονο ολοήμερο σχολείο πλήρους εκπαίδευσης. Η τρίτη τομή είναι η μεταρρύθμιση στην κοινωνική πρόνοια ώστε να εξασφαλισθεί στον πληθυσμό ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Η τέταρτη τομή αφορά στην επίλυση του συνταξιοδοτικού συστήματος με τρόπο δίκαιο και βιώσιμο. Η πέμπτη τομή συνδέεται με την ριζική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης στα πρότυπα των καλύτερων πρακτικών που είναι καθιερωμένα στην Ευρώπη. Η έκτη τομή αφορά την αναβάθμιση της περιβαλλοντικής και χωροταξικής νομοθεσίας με την οριστική απεμπλοκή από τις γκρίζες ζώνες και τη διαρκή αναπαραγωγή της αυθαιρεσίας.

Το τρίτο βήμα, αυτό της χρηματοδότησης, φαντάζει καθοριστικό. Ειδικά σε μία περίοδο όπου η χώρα υπέστη μία πρωτόγνωρη χρηματοδοτική ασφυξία, η εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων για επενδύσεις συνιστά μία προϋπόθεση sine qua non για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Σε αυτό το πεδίο έχει γίνει ήδη αρκετά δουλειά από την απερχόμενη κυβέρνηση, και τα οφέλη για την πραγματική οικονομία θα γίνουν αισθητά το επόμενο διάστημα. Η συμφωνία προβλέπει αναπτυξιακό πακέτο 35 δισ. μέσα από τη δέσμευση της πλήρους απορρόφησης του νέου ΕΣΠΑ και άλλων επιπρόσθετων πόρων, ενώ ήδη έχουν συναφθεί συμφωνίες με διεθνείς αναπτυξιακές τράπεζες όπως η EBRD.

Πέρα, όμως, από αυτές τις θετικές δράσεις, το κρίσιμο στοιχείο για τη χρηματοδότηση της οικονομίας είναι η διευθέτηση των “κόκκινων δανείων” και η οριστική πλέον ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προκειμένου να λειτουργήσει κανονικά πλέον η χρηματοδότηση της οικονομίας. Όλους αυτούς του μήνες δόθηκε μία μεγάλη μάχη για αυτό το θέμα. Η διαμάχη αφορά εάν θα δοθεί μία λύση μέσω της αγοράς με σημαντικό κοινωνικό κόστος ή μέσω μίας δημόσιας παρέμβασης που θα εξισορροπεί το συνολικό κόστος ανάμεσα στο κράτος, τις τράπεζες και τα νοικοκυριά/επιχειρήσεις Τα “κόκκινα δάνεια” εξακολουθούν να αποτελούν ένα κρίσιμο πεδίο διαπραγμάτευσης και ο ιδεολογικός προσανατολισμός της κυβέρνησης που θα την κάνει είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

Το τέταρτο και καθοριστικό πεδίο αφορά στην ίδια την παραγωγική μεταστροφή της οικονομίας. Η δομή της ελληνικής οικονομίας πλέον καταδεικνύει ότι μόλις 4% του ΑΕΠ είναι ο αγροτικός τομέας και λίγο πάνω από το 10% ο μεταποιητικός. Αυτό προφανώς πρέπει να αλλάξει. Στην Ευρώπη με παρόμοια φαινόμενα, αν και λιγότερα έντονα, αποβιομηχάνισης, έχει τεθεί ο στόχος η βιομηχανία να ανακάμψει στο 20% του ΑΕΠ το 2020.  Οι στόχοι και τα μέσα είναι δεδομένα.

Οι κλάδοι που έχουν προοπτικές έχουν καταγραφεί σε διαδοχικές μελέτες. Αναζητούμε δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας, με ισχυρό καινοτομικό χαρακτήρα και με ανταγωνιστικές δυνατότητες στο διεθνές περιβάλλον, κατά κανόνα εξωστρεφείς. Η μεταστροφή που επιζητούμε απαιτεί σχεδιασμένες παρεμβάσεις απόλυτα στοχευμένες και με ισχυρή στήριξη των επενδυτικών πρωτοβουλιών. Οφείλουμε να στηρίξουμε τη νεανική επιχειρηματικότητα, τις δυναμικές ΜμΕ επιχειρήσεις, τις νέες μορφές κοινωνικής οικονομίας και τις μεγάλης κλίμακας επενδύσεις που θα καθιστούν την εξωστρέφεια εφικτή.

Ας τολμήσουμε αυτές τις μεγάλες τομές τώρα και ας επιχειρήσουμε τις αλλαγές με θάρρος και αποφασιστικότητα.

*Ο Γ. Σταθάκης είναι βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ, τέως υπουργό

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα